بندر ترکمن یکی از شهرهای بندری استان گلستان است که با توجه به موقعت جغرافیایی که دارد از زیبایی و موقعیت استراتژیک منحصر بفردی برخوردار است.
بندر ترکمن، یکی از معروفترین بندرهای شمال ایران است که درصورت سفر به گلستان، نباید تماشای آن را از دست بدهید.
بندر ترکمن که در گذشته بندر شاه نام داشت، یکی از استراتژیکترین بنادر شمال ایران بود. این بندر که در سال ۱۳۰۶ تاسیس شد، جزو اولین بنادری است که به خطوط راهآهن متصل شد. اکثریت جمعیت بندرترکمن را اقوام ترکمن تشکیل میدهند که بافت فرهنگی این شهر را تحت تاثیر خود قرار دادهاند. لباس، غذا، فرهنگ و رسوم متفاوت مردم ترکمن، مهمترین جلوه این بندر زیبای شمالی است.
بندر ترکمن در غربیترین نقطه استان گلستان قرار دارد. اینجا از شمال به گمیشان، از جنوب به کردکوی، از شرق به آققلا و از غرب به ساحل دریای خزر میرسد. مرکز استان گلستان یعنی شهرستان گرگان هم در جنوب شرقی بندر ترکمن قرار گرفته است. فاصله بندر ترکمن تا گرگان حدود ۴۰ کیلومتر است.
خوشبختانه برای سفر به بندر ترکمن راههای مختلفی در پیش دارید که یکی از محبوبترین آنها استفاده از قطار است. احداث سیستم حملونقل ریلی در زمان رضاشاه مقدمهای بود برای اینکه بندر ترکمن جزو اولین شهرهای دارای راهآهن در کشور باشد. در کنار مسیر ریلی و جادهای میتوانید بلیت هواپیما هم تهیه کنید و زمان سفرتان را تا حد امکان کوتاه کنید.
اما محبوبترین راهی که این سالها بسیاری از گردشگران و مسافران بندر ترکمن برای سفر خود انتخاب کردهاند عبور از جادههای پرپیچوخم و سرسبز شمال بوده است.
اگر از سمت تهران قصد حرکت به طرف گلستان و بندر ترکمن را دارید باید بدانید که فاصله بندر ترکمن تا تهران حدود ۳۹۲ کیلومتر است. در بین راه از شهرهایی مثل پل سفید، شیرگاه و قائمشهر باید عبور کنید تا به ساری در استان مازندران برسید. فاصله بندر ترکمن تا ساری ۱۱۰ کیلومتر است و بعد از ساری باید از بهشهر، گلوگاه و بندر گز عبور کنید. از حق نگذریم عبور از این مسیر و تماشای دیدنیهایی که هر کدامشان در نوع خود بینظیر و تماشایی هستند بخشی از این سفر 400 کیلومتری بهسوی بندر ترکمن است.
اسب های ترکمن شهرتی جهانی دارند. هر ساله در این منطقه مسابقات اسب دوانی ملی و بین المللی برگزار می شود (کورس بندر ترکمن) و علاقه مندان بسیاری را از اقصا نقاط کشور به این ناحیه می کشاند.
احتمالا مسابقات اسبدوانی بندر ترکمن را از تلویزیون تماشا کردهاید. خوب است بدانید که ترکمنها و مخصوصا اهالی بندر ترکمن از زمانهای دور به ورزش اسبسواری علاقه خاصی داشتهاند و با شوق و علاقه مثالزدنی این مسابقات را دنبال میکنند.
یکی از معروفترین نژادهای اسب جهان نژاد ترکمن است که هر ساله در همین مسابقات اسبدوانی هم مقامهای برتر را بهدست میآورد.
جزیره آشوراده با تالابهای طبیعی، طبیعت بکر و وجود پرندگان مهاجر و اسبهای وحشی تنها جزیره شمال کشور است که برای رسیدن به آنها میشود از قایقهای موتوری در اسکله بندر ترکمن استفاده کرد. این جزیره سالانه میزبان یک میلیون پرنده مهاجر است و در فهرست مهمترین تالابهای جهان قرار گرفته است .
وجود پرندگان مهاجر نادر در این منطقه و چشم اندازهای زیبای آن، این منطقه را به مهم ترین جاذبه گردشگری بندر ترکمن تبدیل کرده است.
اگر قصد بازدید از جزیره زیبای آشوراده را دارید، باید ابتدا به اسکله بندر ترکمن بروید و از آنجا با قایق های محلی خود را به جزیره برسانید. آشوراده حدود ۱۵ دقیقه با اسکله بندر ترکمن فاصله دارد.
بازارچه مرزی بندر ترکمن در غرب شهر قرار گرفته و فاصلهی آن تا مرکز شهر حدود ۱۵ دقیقه است. در انتهای جادهی اسکله به فضایی شلوغ و پر رفت و آمد میرسید که شروع بازار است. در ابتدای بازار فضایی برای پارک اتومبیل قرار دارد. با گذر از این فضا به بازارچه وارد میشوید.
در هنگام ورود به بازارچه، با بخش زیبایی از صنایع دستی ترکمن و استان گلستان مواجه میشوید. این ورود پر رنگ و نقش نوید دهندهی زیباییهای بیشتر در بخشهای بعدی به شماست. شالهای ترکمن اعلا، نمدها، رومیزیهای سوزن دوزی، پارچههای ترکمنی و زیور آلات منحصر به فرد سرزمین گلستان را در غرفههای سنتی بازارچه مرزی بندر ترکمن پیدا میکنید.
البته این بازار تنها برای گردشگران نیست. بلکه محلی برای خریدهای روزانه مردم شهر و لوازم مورد نیاز آنها نیز است. به همین دلیل بخشی از غرفهها عرضه کننده دیگر لوازم مورد نیاز شهروندان هستند و همین عامل بازارچه مرزی بندر ترکمن را به یک بازار کامل تبدیل کرده است.
گمیشان از شهرستان های نزدیک به بندرترکمن می باشد. نام محلی این شهر کمش دفه به معنای تپه نقره ای است. این شهر از قدیمیترین شهرهای ترکمننشین ایران است که پیشینه تاریخی کهنی دارد و بعد از گرگان، دومین شهر استان گلستان از لحاظ دارا بودن بافت تاریخی و فرهنگی است. بناهای بافت قدیم گمیشان متعلق به دوره قاجار و پهلوی معماری خاص و زیبایی دارند. بیشترشان دو طبقه و بعضی سه طبقه هستند و از چوب و تحت تاثیر معماری روسی ساخته شدهاند.
گفشان نفتلیجه از جاذبه های گردشگری گمیشان (بندرترکمن) محسوب میشود که در ارتفاع ۲۶ متری از سطح دریا قرار دارد و شکل مخروطی دارد. این گلفشان حدود هشت متر ارتفاع و ۵۰۰ متر قطر دارد و در بالای آن دریاچه کوچکی شکل یافته و از دهانهی آن آب شور بههمراه گِل رس و گاز با فشار و غلظت زیاد خارج میشود. این گلفشان، روان روی زیادی دارد و غلظت مواد خروجی آن در مقایسه با نمونههای مشابه در مناطق جنوبی کشور کمتر است. از این مکان بوی نفت خام به مشام میرسد که البته این چیزی از زیبایی آن کم نمیکند. از زیبایهای دیگر این گل فشان، دهانههای فرعی گاز است که بهشکل چالههای کوچک آتشفشانی دیده میشود.